Дистанционное обучение

Психологические особенности восприятия, запоминания и понимания информации, рациональные способы систематизации и хранения информации

Психологические особенности восприятия, понимания и усвоения учебного материала.

Педагогический процесс представляют, как систему из пяти элементов:

1) цель обучения (для чего учить?);

2) содержание учебной информации (чему учить?);

3) методы, приемы обучения, средства педагогической коммуникации (как учить?);

4) преподаватель;

5) обучающийся.

Педагогический процесс – это способ организации воспитательных отношений, заключающийся в целенаправленном отборе и использовании внешних факторов развития участников. Этот процесс создается педагогом.

Динамичность педагогического процесса достигается за счет взаимодействия трех его структур: педагогической, методической и психологической. Психологическая – это самая сложная из структур. Сюда входят такие факторы, как проявление обучающимися интереса, склонностей, мотивации учения, динамика эмоционального настроя; процессы восприятия, мышления, осмысления, запоминания, усвоения информации.

Прием информации осуществляется посредством органов чувств обучающегося, включается в работу его ощущения и восприятие, и только затем запоминание, установление ассоциаций, осмысление.

Совершенно необходимым, хотя и недостаточным условием того, чтобы информация была воспринята, является приход к тем органам чувств достаточно интенсивных, четких, не искаженных сигналов, соответствующих характеристикам органов чувств, особенностям человеческого восприятия. К сожалению, преподаватели не всегда помнят об этом, нередко проводят занятия без учета акустики или остроты зрения обучающихся, находящихся в глубине учебного кабинета, в случае применения таблиц и рисунков.

Острота зрения в большей степени определяется структурными морфологическими особенностями зрительного анализатора. Однако в некоторых пределах воздействия на остроту зрения обучающегося находится во власти педагога. Исследования зависимости остроты зрения от освещенности и контраста показали, что с увеличением яркости фона растет острота зрения. При уменьшении контрастности между рассматриваемыми объектами и фоном, на котором они находятся, острота зрения снижается.

Восприятие информации зависит от удобочитаемости текста, от расположения его на странице (например, текст, напечатанный в узкий столбик, считывается медленнее, чем тот же текст, напечатанный более широким планом), цвета бумаги, способа печати, цветового фона. Наиболее удобочитаемый черный шрифт на белом фоне, затем черный набор на всех цветных планшетках, неудобный для чтения желтый на белом фоне. Выделение шрифта другим цветом при чтении текста способствует закреплению материала и долговременной памяти. Чем короче, компактнее и выразительнее текст, тем больше шансов на то, что его прочтут и запомнят.

Комбинированное воздействие визуальной и аудиоинформации дает наилучшие результаты. Так, исследования показали, что человек запоминает 15% информации, получаемой им в речевой форме, и 25% - в зрительной, если же оба эти способа передачи информации используются одновременно, он может воспринять до 65% содержания этой информации. Отсюда вытекает роль аудиовизуальных средств обучения (кино, проектор, компьютерные видеосюжеты в сопровождении речи и музыки). Через зрительную систему восприятия идет на трех уровнях: ощущение, восприятие и представление, а через слуховую систему – на одном уровне, на уровне представления. Это значит, что при чтении информация воспринимается лучше, чем на слух. 20% поступающей слуховой информации может потеряться, так как мысли текут в 8-10 раз быстрее, чем речь, есть отвлекающие факторы (реакция на внешние раздражители), к тому же через каждые 5-10 секунд мозг «отключается» на доли секунды от приема информации, именно поэтому требуется повторение одной и той же информации разными способами и лексическими средствами.

Восприятие – активный процесс, связанный с выдвижением гипотез. Разные люди могут увидеть разное, даже рассматривая один и тот же объект. Это относится к зрительному восприятию и к восприятию речи. То, что видит или слышит человек, определяется не целиком тем, что ему показали, или тем, что ему сказали. Существенно влияет на восприятие то, чего ждет человек, осуществляемый им вероятностный прогноз.

Если перед показом учебного рисунка внимание не привлечено к тому, что на этом рисунке существенно, обучающийся может рассматривать изображение так, что увидит и запомнит, как раз не то, ради чего педагог показал данный рисунок.

Восприятие зависит не только от сигналов, пришедших в мозг от рецепторов, но и от того, чего ждет субъект, осуществляющий вероятностный прогноз. Чем меньше слушатель ждет того или иного сигнала, тем большая четкость требуется от этого сигнала, чтобы он был принят не искаженным (поэтому незнакомые термины следует несколько раз повторить, записать, объяснить значение).

Понимание информации протекает успешнее, если информация предъявлялась педагогом в четкой логической последовательности, теоретические положения иллюстрировались конкретными примерами, учебной материал излагался на доступном уровне с учетом знаний и уровня развития мышления учеников.

Что значит понимание некоторого материала? Один (самый простой) вариант ответа: понимать – значит суметь воспроизвести, выполнить. Можно нечто знать, но не понимать.

раскрыть » / « свернуть

Обучающий семинар для педагогов

раскрыть » / « свернуть

ПАВЫШЭННЕ ІНФАРМАТЫЎНАСЦІ І ЭФЕКТЫЎНАСЦІ

ЎРОКАЎ БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ І ЛІТАРАТУРЫ НА АСНОВЕ

ВЫКАРЫСТАННЯ ІНТЭРАКТЫЎНАЙ ДОШКІ

Актыўнай пазіцыя вучня ў навучанні можа быць толькі пры наяўнасці зацікаўленасці. Важнейшай умовай, якая садзейнічае ўзнікненню зацікаўленых адносін да прадмета, з’яўляецца матывацыя вучэбна пазнавальнай дзейнасці навучэнцаў, якая забяспечваецца разнастайнымі сродкамі і метадамі. Пры гэтым неабходна ўлічваць, што новае пакаленне вучняў, якое расце на мабільных тэлефонах, планшэтах, камп’ютарах, патрабуе пастаяннай зрокавай стымуляцыі, хуткага дынамічнага адукацыйнага працэсу. Вопыт практычнай дзейнасці, зацікаўленасць вучняў камп’ютарнымі праграмамі можна выкарыстаць на карысць навучання. Дапамогу ў гэтым аказвае інтэрактыўная дошка, з дапамогай якой удаецца актывізаваць пазнавальную дзейнасць вучняў на ўроках беларускай мовы і літаратуры.

Пры выкарыстанні інтэрактыўнай дошкі павышаецца вучэбная матывацыя навучэнцаў, урок становіцца эфектыўным дзякуючы вырашэнню наступных задач:

1) рэалізуецца прынцып нагляднасці на ўроках;

2) павышаецца эмацыйнае ўздзеянне на вучняў;

3) удаецца зацікавіць школьнікаў вывучаемым матэрыялам;

4) індывідуалізуецца работа на ўроку;

5) забяспечваецца разнастайнасць формаў работы на ўроку.

Дзякуючы інтэрактыўнай дошцы на ўроках шырока выкарыстоўваюцца лічбавыя адукацыйныя рэсурсы: тэксты, табліцы, музыка, песні, анімацыя, відэасюжэты, фільмы, праграмаваныя трэнажоры.

Пры выкарыстанні інтэрактыўнай дошкі ўлічваюцца ўзроставыя

асаблівасці вучняў, тэма і мэта заняткаў, санітарна-гігіенічныя патрабаванні. Работа з інтэрактыўнай дошкай пабуджае настаўніка да пошукаў новых падыходаў у навучанні, што садзейнічае яго творчаму і прафесійнаму росту.

Асаблівасці інтэрактыўнай дошкі як новага сродку навучання

Інтэрактыўная дошка – новы тып сродкаў навучання, у якім спалучаюцца спецыфічныя асаблівасці чорнай дошкі і крэйды, белай дошкі і каляровых маркераў, а таксама дошкі, маркера, праектара і камп’ютара. Інтэрактыўная дошка – гэта сэнсарны экран, падключаны да камп’ютара, выяву з якога перадае на дошку праектар. Для дзіцяці яна выконвае розныя функцыі: настаўніка, рабочага інструмента, аб’екта навучання, гульнѐвага асяроддзя. Інтэрактыўная дошка можа перадаць з камп’ютара тэкст, анімацыю, відэаматэрыялы, фотаздымкі, малюнкі. Любы запіс на дошцы можна запомніць. На перададзеных матэрыялах можна рабіць запісы рознымі колерамі, уносіць паметкі, змяняць паслядоўнасць кадраў, захоўваць усе запісы, зробленыя на ўроку, нават фатаграфаваць работу вучняў у класе.

Інтэрактыўная дошка мае магчымасць зацяняць адлюстраванні і рабіць іх бачнымі ў патрэбны для настаўніка момант, павялічваць або памяншаць пэўныя аб’екты, рухаць іх па экране. Як відаць з пералічаных тэхнічных магчымасцей інтэрактыўнай дошкі, гэта прынцыпова новы ўзровень прадстаўлення, змянення і запамінання інфармацыі.

Можна выдзеліць наступныя перавагі інтэрактыўнай дошкі:

дазваляе ствараць і ўдасканальваць уласныя калекцыі матэрыялаў да ўрокаў;

дазваляе істотна эканоміць час на розных этапах урока;

дае магчымасць шматразова выкарыстоўваць падрыхтаваны матэрыял: пры тлумачэнні новага, пры праверцы дамашняга задання і тэматычным паўтарэнні; забяспечвае аператыўны кантроль ведаў вучняў і зваротную

сувязь; лічбавыя рэсурсы інтэрактыўнай дошкі захапляюць, таму вучні

больш уважлівыя на ўроках; выкарыстанне інтэрактыўнай дошкі стымулюе актыўнасць вучняў на ўроках, узмацняе працэс запамінання і паўтарэння.

Формы выкарыстання інтэрактыўнай дошкі на ўроках беларускай мовы і літаратуры

Новыя інфармацыйна-камунікацыйныя сродкі навучання прыходзяць на змену класічным сімвалам школьнага жыцця.

Выкарыстанне інфармацыйных тэхналогій накіравана на ўдасканаленне традыцыйных тэхналогій навучання, пашырэнне стандартных метадаў навучання. Выкарыстоўваючы інтэрактыўную дошку, мы можам спалучаць правераныя метады і прыѐмы работы на звычайнай дошцы з наборам інтэрактыўных і мультымедыйных магчымасцей.

Інтэрактыўная дошка забяспечвае магчымасць прымянення такіх сучасных спосабаў апрацоўкі аўдыявізуальнай інфармацыі, як:

- «маніпуляванне» (накладванне, перамяшчэнне) візуальнай

інфармацыі;

- кантамінацыя (змешванне) разнастайнай аўдыявізуальнай

інфармацыі;

- рэалізацыя анімацыйных эфектаў;

- дэфармаванне візуальнай інфармацыі (павелічэнне ці змяншэнне

пэўнага лінейнага параметра, расцягванне ці сцісканне адлюстравання);

- таніраванне адлюстравання;

- фіксаванне выбранай часткі візуальнай інфармацыі з наступным

яе перамяшчэннем ці разглядваннем пад «лупай» («пражэктарам»);

- дэманстрацыя рэальных працэсаў, падзей у рэальным часе

(відэафільм).

Інтэрактыўную дошку можна выкарыстоўваць як экран для дэманстрацыі прэзентацый, відэаролікаў, фільмаў. Урокі літаратуры з прыцягненнем ілюстрацыйнага матэрыялу становяцца яркімі, за-памінальнымі. Камп’ютарная тэхніка з яе мультымедыйнымі магчымасцямі дазваляе вучням убачыць свет вачамі мастакоў, пачуць акцѐрскае прачытанне мастацкіх твораў, здзейсніць завочную экскурсію па мясцінах, звязаных з жыццѐм і творчасцю пісьменнікаў, што забяспечвае высокую пазнавальную шчыльнасць урока.

Дзякуючы прэзентацыям у праграме PowerPoint, якія ствараюццада ўрокаў самастойна, удаецца рэалізаваць міжпрадметныя сувязі з музыкай, жывапісам, архітэктурай.

Дзякуючы мультымедыйнаму суправаджэнню заняткаў эканоміцца да 30% вучэбнага часу ў параўнанні з работай каля класнай дошкі. Здымаецца праблема недахопу месца на класнай дошцы, выразнасці пісьма, таму што адлюстраванне напісанага на інтэрактыўнай дошцы вылучаецца яркасцю і акуратнасцю. Выкарыстанне інтэрактыўнай дошкі не абавязковае на кожным этапе ўрока, што абумоўлена спецыфікай прадметаў «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура». Настаўнік у залежнасці ад тэмы, тыпу ўрока, пастаўленых мэт можа звярнуцца да магчымасцей інтэрактыўнай дошкі толькі тады, калі эфектыўнасць і мэтазгоднасць такой работы бачная і дае вынік. Стварэнне сітуацыі поспеху, мінімум стамляльнасці на ўроку, што

з’яўляецца адным са складнікаў здароўезберагальнага ўрока, павышэнне цікавасці да вывучэння беларускай мовы і літаратуры – яркія паказчыкі эфектыўнасці выкарыстання інтэрактыўнага абсталявання.

Выкарыстанне інтэрактыўнай дошкі дазваляе ўлічваць узроставыя і псіхалагічныя асаблівасці вучняў розных класаў, ствараць спрыяльны псіхалагічны клімат на ўроку, падтрымліваць умовы для самавыяўлення вучняў. У сувязі з тым, што на ўроку выконваецца большы аб’ѐм работы, чым раней, вучнямі менш затрачваецца часу на падрыхтоўку дамашняга задання.

Пры выкарыстанні інтэрактыўнай дошкі вучні больш уважлівыя, захопленыя

і зацікаўленыя, чым пры рабоце са звычайнай дошкай. Забеспячэнне якаснай нагляднасці з дапамогай мультымедыйных магчымасцей дошкі –гэта каштоўны спосаб утрымліваць увагу вучняў на працягу ўсяго ўрока. Новы сродак навучання дысцыплінуе самых гарэзлівых вучняў, а самыя няўпэўненыя дзеці становяцца больш актыўнымі і смялейшымі на ўроках. Выкарыстанне інтэрактыўнай дошкі на ўроках павышае ін-тарэс навучэнцаў да беларускай мовы, павышае матывацыю да навучання, фарміруе вучэбна-пазнавальную, інфармацыйную кампетэнцыі. Работа з інтэрактыўнай дошкай пабуджае настаўніка да пошукаў новых падыходаў у навучанні, што садзейнічае яго творчаму і прафесійнаму росту.

 

Спіс выкарыстаных крыніц

1. Жуковіч, М. В. Лічбавыя адукацыйныя рэсурсы і інфармацыйна-камунікатыўныя тэхналогіі ў сучасным вучэбным працэсе / М. В. Жуковіч //

Беларуская мова і літаратура. – 2014. – № 2. – С. 3–13 ; № 5. – С. 35–45.

2. Запрудский, Н. И. Современные школьные технологии – 2 /

Н. И. Запрудский. – Минск : Сэр-Вит, 2010. – 256 с. – (Мастерская учителя).

3. Лазарев, Д. Презентация: лучше один раз увидеть! / Д. Лазарев. –

М. : Альпина Бизнес Букс, 2009. – 142 с.

 

Кіраўнік ШВМА                                                 А.Я. Цапенка

 

 

раскрыть » / « свернуть

Психологические особенности восприятия, запоминания и понимания информации, рациональные способы систематизации и хранения информации.

раскрыть » / « свернуть